Spašeno od zaborava

  Gatanje, ogledanje ili falanje u 41 zrno graha tradicionalna je tehnika proricanja muslimanskih naroda posebno iz Bosne, Turske, središnje Azije – gdje ima razne nazive poput fasulya fal, nakhoud fal ili kumalak – te arapskog svijeta, a i danas je najživlje prisutna kod Bošnjaka. Od davnina je u BiH falanje u grah bila i ostala najomiljenija metoda predskazivanja sreće ili sudbine. Njome se oduvijek bave u istoj mjeri oba spola: ako bi to bila žena ona dobije naziv faletarka, gledalica (od termina  ogledati ) ili faladžinica, dok bude li to muškarac narod ga naziva faletar, gledač, faladžija. Zbog čega baš zrna graha? Osim što je to oduvijek bio dostupan rekvizit za široke mase, grah se u ezoteriji smatra prijamnikom energije i „brojačem sudbine“. Tome idu u prilog i mnoge bošnjačke ljubavne basme i rituali koji ih prate gdje se uz pomoć zrna graha, koja se na kraju obreda bacaju u vatru, želi promijeniti ljudska sudbina odnosno otvoriti sreća. Zašto baš 41 zrno? Broj 41 u i...